21 december 2016

Gelezen (96)

Het boek van de lach en de vergetelheid - Milan Kundera



In dit boek slaagt Milan Kundera erin om essentiële dingen te zeggen en hij verlaat daarvoor de gewone paden van de roman. Immers, af en toe doorbreekt hij de illusie van het fictieve verhaal door zichzelf in het boek naar voren te katapulteren, niet zozeer als een personage maar als de schrijver die nadenkt over zijn boek ("daarom stel ik me haar zo voor", schrijft hij nadat hij zijn personage iets laat beleven), als de schrijver die een eigen leven leidt dat raaklijnen vertoont met het verhaal (wanneer hij b.v. uitweidt over zijn stervende vader), als de schrijver die uitdrukkelijk filosofeert over de betekenis van zijn eigen roman. Normaal gezien hou ik er niet van als een schrijver zelf de illusie doorbreekt, maar net in dit boek stoort het niet. Immers, zoals hij zelf al aangeeft, is het boek opgebouwd als variaties in de muziek (b.v. bij Beethoven). Telkens opnieuw cirkelen de verhalen rond de uitdrukkelijke thema's van de ontwapenende, naaktmakende, soms zelfs castrerende lach en van de vergetelheid, het gemis aan historisch besef (en hoe regimes daar op uit zijn).
Dat laatste thema maakt het boek overigens uiterst actueel. Ook bij ons wordt actief tegengewerkt dat mensen zich de geschiedenis zouden herinneren. O ironie, dat de belangrijkste politicus bij ons die daar ook het meest aan meewerkt, van opleiding historicus is! Kundera waarschuwt in dit boek hoe die vergetelheid mogelijk maakt dat gezagsfiguren misbruik maken van hun macht en ingaan tegen de eigenlijke wensen van de bevolking. Het wordt misschien wel eens tijd voor een heruitgave met bijhorende hernieuwde aandacht voor dit zeer genietbaar boek. 


Gezellig is anders - Christophe Vekeman


Deze novelle van Christophe Vekeman begint sterk: de eerste twee (van vier) hoofdstukken zijn grappig, herkenbaar, goed geschreven en weten de lezer nieuwsgierig te maken. Jammer genoeg zakt de soufflé daarna in elkaar met twee schijnbaar vlug afgehaspelde hoofdstukken die de geschapen verwachtingen niet weten in te lossen. Wat jammer...

Geen opmerkingen: