20 juni 2016

Gelezen (88)

De shockdoctrine - Naomi Klein


In "De shockdoctrine" toont Naomi Klein, van wie ik ook al het bejubelde "No logo" las (ook al zo'n eye-opener), hoe al sinds de jaren 70 het neoliberalisme onder aanvoering van (de ideeën van) Milton Friedman en zijn Chicago School van crisissen gebruik heeft gemaakt om de meest radicale kapitalistische agenda door te voeren. Vanuit de parallellen met shocktherapie in de psychiatrie, toont de auteur aan hoe hele maatschappijen getraumatiseerd en vervolgens beroofd werden en hoe deze modus operandi uitgroeide tot een doctrine die steeds verfijnder werd. Het is geen mooi zicht en dat maakt het boek vaak erg pessimistisch en duister, al verhoogde mijn begrip van b.v. de Griekse crisis erdoor aanzienlijk.
In het laatste hoofdstuk toont Klein de kiemen van hoop in een nieuw model dat langzaam oprijst (vooral in Latijns-Amerika) en de shockdoctrine niet zozeer bestrijdt, dan wel zich er onafhankelijk van en immuun voor maakt. De gebeurtenissen sinds het boek verscheen, tonen dat het neoliberalisme zich echter niet zonder slag of stoot gewonnen geeft en we zien ook hier in Vlaanderen hoe het meedogenlozer zijn weg zoekt, daarbij ook gebruik makend van crisissen (financiële en andere, zoals b.v. de "vluchtelingencrisis"). Daarbij toont de auteur zich (met de kennis van vandaag) toch iets te optimistisch.


Gimmick! - Joost Zwagerman



Vorig jaar benam Joost Zwagerman zich van het leven. Ik vond hem op tv altijd een heel aimabel maar ook een heel belezen man, die over heel wat onderwerpen wist mee te praten. Boeken van deze auteur las ik echter totnogtoe niet en daar heb ik nu verandering in gebracht met Gimmick, zijn eerste bejubelde roman. 
Het verhaal is gesitueerd in het kunstenaarsmilieu in Amsterdam en veel verhaal hoef je er niet in te zoeken. In feite kwam het boek op mij vooral over als een kruising van De avonden van Gerard Reve en Less than zero van Brett Easton Ellis. Walter van Raamsdonk ('Raam') is een kunstenaar die eigenlijk het hele boek amper iets uitvreet, behalve drinken, drugs nemen, lullen, rondreizen en heel veel vrijen (en dat wellicht allemaal om zijn liefdesverdriet zo weinig mogelijk te moeten voelen). Het nihilisme van de hoofdpersonages bekritiseert in één beweging ook heel goed de symbiose tussen moderne kunst en geld en legt het inhoudsloze van de kunstscène bloot. Zwagerman doet dat met goed proza, maar desondanks weet het boek me toch niet echt te overtuigen...

Geen opmerkingen: