08 december 2014

Gelezen (67)

Teksten voor de toekomst - Jaap Kruithof


Ooit, in de eerste kandidatuur, kreeg ik ethica van Jaap Kruithof.De filosoof shockeerde door zijn uitspraken en polariseerde daardoor in onze groep van voornamelijk achttienjarigen. In een jaar waarin de wereld sowieso ineens heel veel breder en wijder en groter werd voor me, opende hij mijn ogen voor zaken waar ik niets vanaf wist of waar ik tot dan enkel intuïtief had aangevoeld dat dingen niet klopten. Ik heb zijn lessen altijd beschouwd als één van de nuttigste dingen (en al zeker het nuttigste buiten mijn eigen vakgebied) die ik aan de universiteit leerde. De omslag van antropocentrisme naar ecocentrisme die hij voorstond en ook wel de vraag of schoonheid intrinsiek is of niet, het bleef me allemaal zeer nauw bij en bepaalde sterk mijn denken sindsdien.
In dit boek duiken was dan ook alsof ik opnieuw, maar ditmaal met meer kennis en ervaring, onderdook in de ervaring die me toen zo onverhoeds had overvallen. Vele van mijn huidige denkbeelden bleken al een basis gehad te hebben in wat Kruithof mij toen leerde en in zijn boek nog meer uitgewerkt staat dan toen in de lessen (of dan wat ik me van die lessen herinner). Meer zelfs, het gevoeld dat ik had bij het lezen van boeken van Paul Verhaeghe, Dirk De Wachter, Thomas Decreus,... (dat zij wat ik altijd voelde als de onderbouwing van mijn denken over de dingen, in woorden wisten te gieten en dat zij de argumenten expliciteerden), was nog veel sterker aanwezig bij deze verzameling uit zijn teksten. En ik was verbaasd hoe profetisch hij op bepaalde punten wel bleek over de wijze waarop de neoliberale en kapitalistische ideologie onze wereld vorm zouden geven ten kosten van heel veel mensen (vooral de meest kwetsbaren).
Niet alle teksten in dit boek zijn even vlot leesbaar, er zitten ook stukken in die wel heel erg filosofisch van aard zijn en behoorlijk wat voorkennis veronderstellen. Gelukkig begint elk stuk met een soort samenvatting door één van de samenstellers van deze bloemlezing, gelardeerd met uittreksels uit de teksten van Kruithof zelf die volgen, zodat je de grote lijnen wel altijd goed kan volgen.
Kruithof behandelt in zijn boeken en dus ook in deze selectie thema's als politieke filosofie, ethiek, muziek en cultuur en filosofisch-antropologische kwesties. Het meest leerrijke voor mij (en het meest nieuwe ook) waren de bijdragen over democratie. Ik denk dat ik in toekomstige bijdragen op mijn blog op verschillende thema's eens dieper ga ingaan, trouwens (en hopelijk lukt het me beter dan het voornemen van mijn Bob Dylanjaar, dat alvast met minstens 1 jaar verlengd zal moeten worden...).

Geen opmerkingen: